Laserowe czyszczenie zabytków i pomników opiera się na zjawisku ablacji laserowej. Proces ten, ma na celu usunięcie zanieczyszczeń bez uszkadzania oryginalnej, często delikatnej, powierzchni. Sposób jego wykonania wymaga precyzyjnego doboru sprzętu i parametrów pracy. Działanie rozpoczyna się od dokładnej analizy i oceny stanu zabytku. Konserwatorzy badają rodzaj materiału (kamień, metal, drewno), typ i grubość zanieczyszczeń (brud, sadza, patyna, farba), a także wrażliwość powierzchni. Na podstawie tej analizy dobierany jest odpowiedni laser – o konkretnej długości fali, mocy, częstotliwości i długości impulsów. Różne materiały i zanieczyszczenia mają odmienną charakterystykę absorpcji światła, dlatego kluczowe jest dopasowanie parametrów, aby energia lasera była pochłaniana wyłącznie przez warstwę brudu, a nie przez podłoże. Samo laserowe czyszczenie zabytków i pomników czyszczenie polega na skierowaniu na zanieczyszczoną powierzchnię skoncentrowanej wiązki lasera. W ułamku sekundy energia jest pochłaniana przez warstwę brudu, co powoduje jej gwałtowne nagrzanie i odparowanie (sublimację). W efekcie zanieczyszczenia są „wybuchowo” usuwane z powierzchni, a delikatne podłoże pozostaje nienaruszone, ponieważ czysty materiał, np. kamień czy metal, odbija pozostałą energię lasera, nie ulegając przy tym uszkodzeniu. Cały proces jest starannie kontrolowany, aby uniknąć przegrzania czy zarysowania.